TY - JOUR ID - 136621 TI - ارزیابی الگوی توزیع و پراکنش محرک‌های انتشار گازهای گلخانه‌ای (GHGs) در میان کشورهای جهان JO - مطالعات علوم محیط زیست JA - JESS LA - fa SN - 2588-6851 AU - توکلی, آزاده AU - خسروی, یونس AU - دعایی, محمدمهدی AD - گروه علوم محیط زیست، دانشکده علوم، دانشگاه زنجان، زنجان، ایران AD - گروه علوم محیط زیست، دانشکده علوم، دانشگاه زنجان Y1 - 2021 PY - 2021 VL - 6 IS - 4 SP - 4169 EP - 4180 KW - تغییر اقلیم KW - عوامل محرک KW - کایا KW - آمار فضایی KW - جهان DO - N2 - تغییر اقلیم به‌عنوان بزرگترین تهدید بشری، نیازمند اقدامات کنترلی سریع و شناسایی محرک‌های کاهش انتشار با کمترین پیامد اقتصادی است. پژوهش حاضر به ارزیابی مهم‌ترین عوامل موثر در انتشار گازهای گلخانه‌ای در کشورهای جهان (2012-1971) پرداخته است. جمعیت، سرانه تولید ناخالص داخلی، شدت انرژی و شدت کربن انتخاب و برای بررسی روابط فضایی انتشار از تکنیکهای خودهمبستگی فضایی موران جهانی و محلی استفاده شد. نتایج نشان داد همبستگی مثبت و رو به رشدی در انتشار کربن‌‌دی‌اکسید وجود دارد و اوج این همبستگی به زمان شکل‌گیری IPCC باز می‌گردد و رشد اقتصادی نزدیک‌ترین ارتباط را با انتشار دارد. براساس ارزیابی موران جهانی تمامی پارامترها دارای خودهمبستگی مثبت و پیرو توزیع خوشه‌ای هستند. تحلیل موران محلی نشان می‌دهد در دهه‌های ابتدایی خوشه‌های بالا-بالا در کشورهای صنعتی و با گذشت زمان کشورهای در حال توسعه را شامل شد. جمعیت آسیا، سرانه تولید ناخالص داخلی اروپا و آمریکا، شدت انرژی در آسیا و معدود کشورهای آفریقایی و شدت کربنی در آسیا و آمریکا مهم‌ترین عوامل تشدید انتشارها در جهان به‌شمار می‌روند. شناسایی محرک‌های انتشار موضعی و منطقه‌ای در تعیین سهمیه‌های انتشار و مسئولیت‌های کاهش انتشار نقش موثری دارد و می‌تواند معاهدات منطقه‌ای و مورد پذیرش کشورها را در پی داشته باشد. UR - https://www.jess.ir/article_136621.html L1 - https://www.jess.ir/article_136621_7b6406fef512f9a4928f7598b7cc29a7.pdf ER -