TY - JOUR ID - 148551 TI - ارزیابی فشار وارد بر محیط‌زیست شهری با استفاده از مدل فضایی عدد فشار ظرفیت برد (منطقه مورد مطالعه: شهر کرج) JO - مطالعات علوم محیط زیست JA - JESS LA - fa SN - 2588-6851 AU - محبوب, ائلسن AU - پورابراهیم, شراره AU - مخدوم, مجید AU - عباس زاده تهرانی, نادیا AD - گروه محیط زیست، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهران AD - دانشیار گروه محیط زیست، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهران، تهران، ایران AD - دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهران AD - پژوهشگاه هوافضا، وزارت علوم و تحقیقات و فناوری Y1 - 2022 PY - 2022 VL - 7 IS - 2 SP - 4925 EP - 4936 KW - عدد بارگذاری" KW - "ظرفیت برد اکوسیستم شهری" KW - "PSIR" KW - "سیستم شاخص" KW - "GIS DO - 10.22034/jess.2022.148551 N2 - شهرها به عنوان یکى از پیچیده‌ترین سیستمهاى اقتصادى، اجتماعى، نیازمند رویکردهای سیستماتیک در شناسایى و هدایت بر مبناى روابط و کنترل هستند. رشد جمعیت، شرایط اجتماعی و اقتصادی مختلف شهرها، تکه تکه شدن و تخریب زیستگاه‌های طبیعی در اثر توسعه شهری، موجب تحمل فشاری فراتر از ظرفیت پالایش محیط‌زیست و توان باز جذب می شود. هدف اصلی مطالعه حاضر ارزیابی وضعیت محیط‌زیست شهری کرج بر اساس اصول پایداری بر مبنای عدد بارگذاری ظرفیت‌برد شهری است. با ایجاد یک مدل ظرفیت‌برد شهری و از طریق ارائه‌ی شاخص‌هایی که بر اساس چارچوب فشار، وضعیت، اثر، پاسخ (PSIR) و مفاهیم پایداری و توسعه شهری انتخاب شده‌اند، وضعیت فشار محیط‌زیستی وارد براکوسیستم شهری، با نمایه عدد بارگذاری در هر یک از زون‌های مورد مطالعه از طریق بکارگیری مدل معرفی شده، محاسبه و مقایسه شده است. بررسی اعداد بارگذاری کلی به دست آمده در مناطق شهر کرج نشان می‌دهد که هیچ یک از مناطق شهری در زمان مطالعه، با توجه به شاخص‌های 18 گانه، در محدوده دارای عدد بارگذاری کل مطلوب قرار ندارد. 5 منطقه شهری دارای عدد بارگذاری کل کم تا متوسط (200-100) و تعداد 4 منطقه دارای عدد بارگذاری کل متوسط تا زیاد (300-200) و منطقه 1 شهر کرج دارای عدد بارگذاری زیاد تا حد آستانه (400-300) می باشد. نتایج این تحقیق، گذشتن شهر کرج از حد مطلوب محیط‌زیستی به فشار بالا بر ظرفیت‌برد شهری را نمایان نموده و لزوم مدیریت و برنامه‌ریزی جهت کاهش فشار وارد بر سرزمین را در مناطق شهری کرج آشکار می‌سازد. با توجه به مدل عدد بارگذاری بررسی شده در این پژوهش قابلیت کاربرد این مدل در تمامی مناطق شهری نشان داده می‌شود و به آسانی می‌توان با مقایسه اعداد بارگذاری حاصل از هر منطقه شهری به مقایسه وضعیت فشار محیط‌زیستی وارد بر اکوسیستم شهری پرداخت. UR - https://www.jess.ir/article_148551.html L1 - https://www.jess.ir/article_148551_14a72c86b9f3a78fa03ae706b7aff750.pdf ER -