TY - JOUR ID - 167962 TI - بررسی تنوع ژنتیکی صفات ریشه در عدس ( (Lens culinaris Medik JO - مطالعات علوم محیط زیست JA - JESS LA - fa SN - 2588-6851 AU - غلامی, مریم AU - طهماسبی, زهرا AU - ناصری, رحیم AD - گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی، دانشگاه ایلام،ایلام، ایران AD - گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی، دانشگاه ایلام، ایلام، ایران. AD - گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی، دانشگاه ایلام، ایلام، ایران Y1 - 2023 PY - 2023 VL - 8 IS - 3 SP - 6838 EP - 6850 KW - "تجزیه واریانس" KW - "شادابی ریشه" KW - " طول ریشه" KW - " وزن خشک اندام هوایی" DO - 10.22034/jess.2023.376250.1921 N2 - عدس یکی از مهم‌ترین گیاهان تیره بقولات است. کمبود آب از مهم‌ترین مسائل در مناطق خشک و نیمه خشک دنیا است. با توجه به اهمیت ویژگی‌های ریشه در عدس و تأثیر آن‌ها بر عملکرد گیاه و اجتناب از تنش خشکی، جهت یافتن تنوع ژنتیکی بین صفات ریشه در 23 ژنوتیپ عدس آزمایشی در قالب طرح کاملاً تصادفی با چهار تکرار در گلخانه تحقیقاتی دانشگاه ایلام انجام شد. 30 روز پس از جوانه زنی بذرها قسمت‌های هوایی توسط قیچی جدا و سپس ریشه‌ها از بستر ماسه بادی توسط آب تحت فشار جداسازی شدند. سپس به اندازه گیری 16 صفت ریشه پرداخته شد، نتایج حاصل از تجزیه واریانس داده‌ها نشان داد که بین ژنوتیپ‌ها در بیشتر صفات ریشه در سطح 1% اختلاف معنی‌داری وجود دارد. بیشترین میزان وزن خشک اندام هوایی و تراکم بافت ریشه به ترتیب به مقدار 056/0 و 108/0 در ژنوتیپ سپهر مشاهده شده است؛ همچنین بیشترین میزان چگالی ریشه 21/0 ساننی‌متر مکعب را ژنوتیپ FILIP2012- 2L دارا بوده است. ژنوتیپ ILL8006 نیز بیشترین مقدار چگالی سطح ریشه 63/4، قطر ریشه 035/0 و حجم مخصوص ریشه 000025/0 و وزن تر ریشه 15/1 را دارا بوده است. بیشترین میزان شادابی ریشه 30/459 و طول ریشه 71/55 سانتی مترنیز به ژنوتیپ FILIP2014- 02IL تعلق داشت. بیشترین میزان تراکم حجم ریشه 00027/0 در ژنوتیپ FILIP2014- 72L مشاهده شد. ژنوتیپ FILIP2014- 103L دارای بیشترین مقدار تراکم طول ریشه 032/0 و سطح ریشه 46/313 بود. بیشترین مقدار طول مخصوص ریشه 8/1645و حجم ریشه 49/2 سانتی متر مکعب به ژنوتیپ FILIP2007- 95L تعلق داشت. بیشترین میزان محتوای آب ریشه 71/33 در ژنوتیپ 6-316 مشاهده شد. ژنوتیپ FILIP97-10L بیشترین میزان وزن خشک ریشه 053/0 را داشت. با توجه به وجود تنوع ژنتیکی بین صفات ریشه در ژنوتیپ‌های مورد مطالعه از تنوع موجود می‌توان در جهت اصلاح ارقام مقاوم به تنش خشکی در گیاه عدس بهره برد. UR - https://www.jess.ir/article_167962.html L1 - https://www.jess.ir/article_167962_bc07f7022e25edeef87341eea99122a5.pdf ER -