دانشگاه تربیت مدرس دانشکده منابع طبیعی نور گروه محیط زیست
چکیده
غبار سطحی خیابانی مهمترین مخزن و جاذب فلزات سنگین و آلاینده‌های دیگر سطح شهر است. این غبارات خیابانی به کمک رواناب به اکوسیستم‌های آبی و زنجیره‌های غذایی انتقال می‌یابند. این مطالعه با هدف بررسی ارزیابی آلودگی و ریسک اکولوژیک آرسنیک و فلزات سنگین در غبارات سطحی خیابان شهر تهران انجام گرفت. نمونه برداری از 15 ایستگاه منتخب این شهر در فصل تابستان انجام و پس از آماده سازی نمونه ها با دستگاه ICP-MS مورد آنالیز قرار گرفتند. میزان آلودگی عناصر در غبارات سطحی با شاخص‌های زمین انباشتگی، آلودگی، آلودگی تجمعی، فاکتور غنی شدگی و ریسک اکولوژیک مورد ارزیابی قرار گرفتند. در غبارات سطحی آلودگی سرب و مس به شدت بالا و روی آلودگی متوسط تا شدید دارد که نشان‌دهنده منشأ انسانی این عناصر بود. شاخص‌های آلودگی نشان‌دهنده سطح بالای آلودگی عناصر سرب، مس و روی است. کروم غنی‌شدگی بالا، و سرب، مس و روی غنی‌شدگی شدیداً بالایی داشتند. بالاترین ریسک اکولوژیکی مربوط به سرب و مس و کمترین ریسک اکولوژیک مربوط به آرسنیک و کروم به ترتیب است. در بین عناصر مورد مطالعه بالاترین میزان شاخص ها برای عنصر سرب بود که لزوم پایش و کنترل بیشتر این عنصر ضروری است.
)