2
گروه محیط زیست، دانشکده منابع طبیعی و محیط زیست، دانشگاه ملایر، همدان
چکیده
ترکیبات حلقوی چند هسته‌ای (PAHs)به دلیل تجزیه پذیری کم، قدرت تجمع‌زیستی، سمیت بالا برای موجودات زنده به‌عنوان آلاینده‌های خطرناک و اولویت‌دار محیط‌زیست محسوب می‌شوند. با توجه به وجود منابع آن‌ها در سواحل دریای خزر هدف مطالعه حاضر، تعیین منشأ و ارزیابی سمیت اکولوژیکی غلظت ترکیبات PAHs در رسوبات ساحلی بخش جنوبی دریایی با استفاده از روش متا آنالیز می‌باشد. بدین منظور میزان غلظت ترکیبات PAHs در رسوبات سطحی سواحل مورد مطالعه از مقالات منتشر شده طی 10 سال اخیر در مجلات معتبر علمی داخلی و خارجی بدست آمد. در نهایت میانگین غلظت، منشاء غالب و میزان سمیت اکولوژیکی مورد بررسی قرار گرفت. متوسط غلظت ترکیبات PAHs در رسوبات سطحی 76/763 نانوگرم بر‌گرم وزن خشک به دست آمد. همچنین نتایج بررسی تعیین منشأ غالب ترکیبات PHAs با استفاده از نسبت‌های تشخیصی نشان داد هر دو منشا پتروژنیک و سوختی در ورود این ترکیبات به رسوبات ساحلی بسته به موقعیت ایستگاه و منابع آلایندگی آن نقش دارند. علاوه بر این ارزیابی میزان سمیت ترکیبات PAHs با استفاده با استانداردهای کیفیت رسوبNOAA، SQGs، EPA نشان داد، غلظت ترکیبات PAH در رسوبات ساحلی تأثیر کمی بر روی موجودات زنده دارند. در نهایت بنظر می‌رسد وضعیت آلودگی ترکیبات PAHs در منطقه در حد متوسط می‌باشد.
)